รูปแบบการใช้ที่ดินเพื่อการเกษตรและระบบการผลิตปาล์มน้ำมัน: กรณีศึกษาตำบลคลองพลู อำเภอหนองใหญ่ จังหวัดชลบุรี

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ลักษณะการใช้ที่ดินและการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินในตำบลคลองพลูอำเภอหนองใหญ่ จังหวัดชลบุรี และเพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อรูปแบบการใช้ที่ดินและระบบการผลิตปาล์มน้ำมันข้อมูลการศึกษาได้จากการแปลภาพถ่ายทางอากาศและภาพดาวเทียม พ.ศ.2545 และพ.ศ. 2556 และใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ในการวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดิน และใช้การเก็บแบบสอบถามในการศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อรูปแบบการใช้ที่ดิน ผลการศึกษาพบว่า รูปแบบและประเภทของการใช้ที่ดิน พ.ศ. 2545 ที่มีความหลากหลายของชนิดพืชที่ปลูกโดยพืชที่มีการปลูกมากที่สุด คือ ยางพารา รองลงมา คือ ปาล์มน้ำมัน ปาไม้ และอ้อย ตามลำดับ ลักษณะทางการเกษตรบริเวณนี้เป็นไม้ยืนต้นและพืชไร่เชิงพาณิชย์ ส่วน พ.ศ. 2556 ยางพารายังคงเป็นพืชที่มีการปลูกมากที่สุด รองลงมา คือ ปาล์มน้ำมันพืชทั้งสองประเภทนี้มีปริมาณพื้นที่การเพาะปลูกที่เพิ่มขึ้นจากปี พ.ศ. 2545 ซึ่งประเภทการใช้ที่ดินเป็นพื้นที่การเพาะปลูก ได้แก่ การปลูกปาล์มน้ำมัน จากการศึกษาการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินปี พ.ศ. 2545-2556 พบว่า มีพื้นที่เพาะปลูกมีการเปลี่ยนแปลงปริมาณการปลูกปาล์มน้ำมันเพิ่มขึ้น ซึ่งพื้นที่ดังกล่าวเปลี่ยนมาจากพื้นที่ปลูกอ้อยมากที่สุด รองลงมาพื้นที่ปลูกยางพารา และพื้นที่ว่างเปล่าตามลำดับ การเพิ่มขึ้นของพื้นที่ปลูกปาล์มน้ำมันเป็นผลมาจากปัจจัยทางด้านเศรษฐกิจเป็นหลัก เพราะเกษตรกรผู้ปลูกปาล์มน้ำมันให้ความสำคัญกับความต้องการผลผลิตที่เพิ่มขึ้นของตลาดและปลูกปาล์มน้ำมันให้ผลผลิตเร็วและนานเมื่อเทียบกับพืชชนิดอื่น