การพัฒนาแบบจำลองเภสัชสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจโดยใช้ฐานข้อมูลภาพดิจิตอล 3 มิติ พิสูจน์เอกลักษณ์ของยารูปแบบเม็ดและแคปซูลในประเทศไทย: ยาปฎิชีวนะ

Abstract

ยาแผนปัจจุบันในรูปแบบเม็ดและแคปซูลมีจำนวนมาก ส่งผลให้เกิดการสับสนต่อความสามารถ ในการจำแนกแยกแยะประเภทและชนิดของยา โดยเฉพาะยากลุ่มระงับปวด (analgesic drugs) และยากลุ่มปฏิชีวนะ (antibiotic drugs) ผู้เชี่ยวชาญจะต้องอาศัยประสบการณ์และความสามารถในการจดจำ ในการพิสูจน์เอกลักษณ์ยาเม็ดเพื่อระบุว่ายาดังกล่าวเป็นยาตัวใดและอาจส่งผลทำให้เกิดความคลาดเคลื่อนในการใช้ยาได้ง่าย การพัฒนาฐานข้อมูลระบบสารสนเทศเภสัชกรรมภาพด้วยภาพดิจิตอล 3 มิติ แบบแสดงผลภาพเสมือนจริงในแง่ด้านการพิสูจน์ยาเม็ดและยาแคปซูลที่มีจำหน่ายในประเทศไทยเป็นแนวทางที่เหมาะสมสำหรับการลดความคลาดเคลื่อนในการระบุชนิดของยา การออกแบบเครื่องมือช่วยเหลือการ พิสูจน์อัตลักษณะของยาเม็ดและแคปซูลด้วยการใช้เทคนิคการวิเคราะห์ด้วยภาพช่วยเพิ่มช่องทางในการช่วยตัดสินใจให้แก่เภสัชกรในการระบุบ่งชี้ยาได้อย่างถูกต้อง ในการศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ออกแบบระบบสารสนเทศทางเภสัชกรรมในการพิสูจน์เอกลักษณ์ทางยา (drugs identification) ตลอดจนข้อมูลจากโรงงานอุตสาหกรรมการผลิตยา โดยทำการรวบรวมภาพดิจิตอล ทั้งรูปแบบ 2 มิติและ 3 มิติ และข้อมูลอ้างอิงตามหนังสือ MIMs Thailand และ Drug Information handbook ของยาปฏิชีวนะจำนวน 120 ตัวอย่าง และทำการจัดเก็บด้วยฐานข้อมูลแบบสัมพันธ์ (Relational Database) จากการศึกษาพบว่า ยาปฏิชีวนะส่วนใหญ่อยู่ในรูปแคปซูล (Capsule) (ร้อยละ 50.83) ยาเม็ดเคลือบฟิล์ม (Film-coated tablet: FC tablet) (ร้อยละ 44.17) ยาเม็ด (Tablet) (ร้อยละ 4.17) เม็ดยาตัวอย่างที่ไม่มีตัวอักษร/ สัญลักษณ์บนเม็ดยาหนึ่งด้าน (ร้อยละ 32.5) เม็ดยาตัวอย่างที่มีตัวอักษร/ สัญลักษณ์บนเม็ดยา หนึ่งด้าน (ร้อยละ 16.67) เม็ดยาตัวอย่างที่มีตัวอักษร/ สัญลักษณ์บนเม็ดยาสองด้าน (ร้อยละ 50.83)