การบริหารสถานศึกษาท่ามกลางความหลากหลาย

Abstract

การรวมกลุ่มของบุคคลอย่างมีระเบียบก่อให้เกิดองค์การขึ้นมา และหากมองให้ลึกลงไปในระดับปัจเจกบุคคลเราจะเห็นว่า บุคคลจะกระทำการไปสู่เป้าหมายใด ๆ ได้นั้น จำเป็นต้องอาศัยศูนย์รวมของใจหรือจิตใจเป็นตัวยึดเหนี่ยวผูกใจ (Cohesion) ดังที่มักกล่าวกันว่า “สำาเร็จด้วยใจ” เมื่อปัจเจกบุคคลมารวมกันในองค์การมีจิตใจมากมายแตกต่างกันไป สิ่งที่จะผูกมัดความแตกต่างของจิตใจเหล่านี้ให้อยู่ ด้วยกันได้และทำงานไปในทิศทางเดียวกันได้ หรือมีค่านิยมในเรื่องต่าง ๆ โดยเฉพาะค่านิยมที่เกี่ยวกับงานในหน่วยงานที่ตนเองมีวิถีชีวิตอยู่สอดคล้องกันได้ สิ่ง ๆ นั้นก็คือ “วัฒนธรรม” ในองค์การ การศึกษาวัฒนธรรมในองค์การได้รับความสนใจมากขึ้นในปัจจุบัน เมื่อการเปลี่ยนแปลงของสังคมมีผล กระทบต่อองค์การ โดยเฉพาะการทำงานในยุคข้อมูลข่าวสารหรือยุคโลกาภิวัตน์ (Globalization) ที่ทำให้ การแลกเปลี่ยนสื่อสารด้านเทคโนโลยีสามารถทำให้งานง่ายขึ้นและทำให้การทำงานในยุคนี้สามารถ จัดขนาดองค์การให้เล็กลง มีการกระจายอำนาจออกไปให้บริการอย่างกว้างขวางเฉพาะพื้นที่ เฉพาะราย เฉพาะด้านมากขึ้นที่ก่อให้เกิดกลุ่มย่อยที่มีคุณลักษณะเฉพาะมากขึ้น อย่างไรก็ดีจะมีสายโยงใยคือ วัฒนธรรมในการทำงาน เป็นศูนย์รวมของจิตใจจากองค์การต่าง ๆ เพื่อให้องค์การสามารถทำงานมุ่งไปสู่ทิศทางเดียวกันได้ องค์การทางการศึกษาก็ได้รับผลกระทบดังที่กล่าวมาเช่นกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งสถานศึกษาที่มีบุคลากรทั้งในฐานะผู้ให้บริการและผู้รับบริการที่มีที่มาแตกต่างกันทางวัฒนธรรมอย่างมากมาย ผู้บริหารสถานศึกษาจึงต้องทำความเข้าใจเกี่ยวกับวัฒนธรรมที่หลากหลายเหล่านี้เพื่อการบริหารความแตกต่างทางวัฒนธรรมให้เกิดประโยชน์สูงสุด