การเพาะเลี้ยงสาหร่ายสีน้ำตาล สกุล Sargassum C. Agardh (ภายใต้โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช อันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี)

Abstract

สาหร่ายทะเลสีน้ำตาลสกุล Sargassum ในประเทศไทยนับว่าเป็นสาหร่ายที่มีขนาดใหญ่ที่สุด มีการแพร่กระจายทั้งทะเลฝั่งอ่าวไทยและทะเลอันดามัน จึงมีความสาคัญต่อระบบนิเวศชายฝั่ง การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อสาหร่าย Sargassum oligocystum จากต้นอ่อนเพื่อชักนำให้เกิดยอดจำนวนมาก โดยใช้อาหารเลี้ยงพรรณไม้น้ำ Plant Nutrition+ liquid (Tropica® AQUACARE, www.tropica.com) ที่ความเค็ม 25, 30 และ 35 psu ร่วมกับสารควบคุมการเจริญเติบโต 6-Benzylaminopurine (BA), 2,4- Dichlorophenoxyacetic acid (2,4-D) และ 1-Naphthaleneacetic acid (NAA) ระดับความเข้มข้น 0, 1, 5, 10 และ 15 μM การทดลองละ 4 ซ้ำ ภายใต้สภาวะอุณหภูมิ 25 ºc ความเข้มแสง 85 μmol photons m-2s-1 โดยให้แสง 12 ชั่วโมงต่อวัน หลังจากเพาะเลี้ยง 10 สัปดาห์ ผลการวิเคราะห์ Chi-square test พบว่า ความเค็มและสารควบคุมการเจริญเติบโตมีผลต่อการเกิดยอดอย่างมีนัยสาคัญ (P<0.05) ต้นอ่อนที่เพาะเลี้ยง ในอาหารความเค็ม 35 psu ร่วมกับสารควบคุมการเจริญเติบโต BA 10-15 μM และ 2,4-D 1-5 μM สามารถชักนำให้เกิดยอดได้ดีกว่าความเค็ม 25 และ 30 psu การเพาะเลี้ยงแผ่นใบขนาดกว้าง 3-5 mm เพาะเลี้ยงที่ความเค็ม 35 psu ร่วมกับสารควบคุมการเจริญเติบโต BA, 2,4-D และ NAA ที่ระดับความเข้มข้นต่าง ๆ หลังจากเพาะเลี้ยง 12 สัปดาห์ ผลการวิเคราะห์ Two-way ANOVA พบว่าชนิดของสารควบคุมการเจริญเติบโตมีผลต่อการชักนำให้เกิดยอดอย่างมีนัยสาคัญ (P<0.05) BA และ NAA สามารถชักนำให้เกิดยอดได้ดีกว่า 2,4-D สำหรับอาหารเพาะเลี้ยงที่ ประกอบด้วย BA ร่วมกับ NAA สามารถชักนำให้เกิดยอดได้ดีกว่า BA ร่วมกับ 2,4-D การเพาะเลี้ยงสาหร่ายสกุล Sargassum นอกห้องปฏิบัติการ ต้นอ่อนที่เพาะเลี้ยงด้วยน้ำะเลมีการเจริญเติบโตจำเพาะสูงกว่าต้นอ่อนที่เพาะเลี้ยงด้วยน้ำทะเลร่วมกับปุ๋ยยูเรีย 4 gm-3 มีการเจริญเติบโตจำเพาะ สูงสุด 2.68±0.17 % day-1 ในวันที่ 14 ของการเพาะเลี้ยง