Abstract:
การศึกษาวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับวัด ศึกษาศักยภาพของวัด แนวทางในการพัฒนาเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยว ศึกษาพฤติกรรมและกิจกรรมการท่องเที่ยวทางพุทธธรรมที่พึงประสงค์ของนักท่องเที่ยว และจัดทำโปรแกรมท่องเที่ยวเชิงพุทธธรรมในเขตอำเภอเมืองชลบุรี และ อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี เก็บข้อมูลโดยใช้การสำรวจ แบบสอบถาม นักท่องเที่ยวจำนวน ๓๘๕ คน และ
การสัมภาษณ์เชิงลึก ผู้บริหารวัด ที่ผู้วิจัยนำเสนอในโปรแกรมท่องเที่ยว จำนวน ๒๐ แห่ง
ผลการวิจัย พบว่า วัดในรัศมีไม่เกิน ๒๐ กิโลเมตรจากหาดบางแสน มีจำนวน ๔๕ วัด มีเกณฑ์การคัดเลือก ได้แก่ ความสวยงามของสถาปัตยกรรม ความสวยงามของจิตรกรรม ประวัติความเป็นมาเก่าแก่ โบราณ กิจกรรมทางประเพณีที่มีเอกลักษณ์ สิ่งที่ดึงดูดใจ (พระพุทธรูป/ พระเกจิ) การเปิดให้สาธารณชนเข้าไปเยี่ยมชมโบสถ์ได้ ทัศนียภาพ และความสะดวกในการเดินทางเข้าถึง พบว่า มีวัดที่ผ่านเกณฑ์ในการคัดเลือกจากผู้วิจัย โดยจำนวน ๒๐ วัด สามารถนำมาพัฒนาเพื่อส่งเสริมให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางพุทธธรรม รูปแบบการท่องเที่ยวที่นักท่องเที่ยวสนใจมากที่สุด คือ การท่องเที่ยวตามรอย โดยจะเป็นพุทธศาสนิกชนหรือผู้เยี่ยมเยือนศาสนาอื่นที่ต้องการเพียงเที่ยวชมสถานที่ ให้ได้รับความเพลินเพลินและความรู้เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรม โดยใช้เวลาไม่เกิน ๑ วัน และการท่องเที่ยว นักท่องเที่ยวสนใจกิจกรรมไหว้พระมากที่สุด รองลงมาการเที่ยวชมสถานที่สำคัญในวัด มีแรงจูงใจในการท่องเที่ยวพุทธธรรมและแนวโน้มความต้องการในการท่องเที่ยวทางพุทธธรรมในเขตอำเภอเมืองชลบุรี และ อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก แนวทางในการพัฒนาเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยว คือ การรักษาความปลอดภัยในวัด การปรับปรุงด้านการบริการของบุคลากรที่ การปรับปรุงด้านบรรยากาศ การเพิ่มการประชาสัมพันธ์ภายในวัดเกี่ยวกับวัดที่สามารถเป็นสถานที่เรียนรู้ทางประวัติศาสตร์และพุทธธรรม และการสร้างเครือข่ายท่องเที่ยวเชิงพุทธธรรมร่วมกับหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชน
