Abstract:
เร่วหอม เป็นพืชสมุนไพรที่มีสรรพคุณทางยา จัดเป็นพืชที่สามารถนำมาศึกษาและพัฒนาศักยภาพในด้านการแพทย์ อุตสาหกรรมอาหารและอุตสาหกรรมเครื่องสำอางได้ ปัจจุบันมีการศึกษาเกี่ยวกับการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืชสมุนไพรและเทคโนโลยีชีวภาพด้านพืชเพิ่มมากขึ้นเพื่อผลิตสารทุติยภูมิจากพืชสมุนไพร งานวิจัยครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของสารควบคุมการเจริญเติบโตในกลุ่มออกซินคือ 2, 4-D และสารควบคุมการเจริญเติบโตในกลุ่มไซโตไคนินคือ BA และ TDZ รวมถึงสารกระตุ้นในระดับความเข้มข้นที่แตกต่างกันที่มีต่อการชักนำให้เกิดยอดและการเพิ่มปริมาณสารทุติยภูมิในส่วนยอดอ่อนของเร่วหอม โดยนาชิ้นส่วนหน่ออ่อนที่มีตาข้างของเร่วหอมขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1 เซนติเมตร มาเพาะเลี้ยงบนอาหารแข็งสูตร MS ที่เติม 2, 4-D 0.1, 0.5 และ 1.0 มิลลิกรัมต่อลิตร BA 0.5, 1.0 มิลลิกรัมต่อลิตร และ TDZ 0.5, 1 และ 1.5 มิลลิกรัมต่อลิตร จากการทดลองพบว่า การเพาะเลี้ยงชิ้นส่วนหน่อของเร่วหอมบนอาหารสูตร MS ที่เติม TDZ 0.5 มิลลิกรัมต่อลิตร หน่ออ่อนมีการเจริญเป็นยอดที่สมบูรณ์แข็งแรงดี และมีแคลลัสเกิดขึ้นบริเวณโคนหน่อด้านล่าง และจากการศึกษาหาชนิดของสารกระตุ้นที่เหมาะสมในการเพิ่มปริมาณยอดและปริมาณสารประกอบฟีนอลิกทั้งหมด โดยนำชิ้นส่วนหน่ออ่อนของเร่วหอม ไปเพาะเลี้ยงบนอาหารสูตร MS ที่เติม TDZ 0.5 มิลลิกรัมต่อลิตร ร่วมกับการเติมสารกระตุ้นชนิดต่าง ๆ คือ เมทิลจัสโมเนต (MeJA) 100 และ 200 ไมโครโมลาร์ กรดซาลิไซลิก (SA) 0.2, 0.4, 0.6, 0.8 และ 1 มิลลิกรัมต่อลิตร และไคโตซาน (Chitosan) 20, 60 และ 80 มิลลิกรัมต่อลิตร เพาะเลี้ยงเป็นเวลา 8 สัปดาห์ พบว่า ในทุกสูตรอาหารที่นำมาเพาะเลี้ยง หน่ออ่อนเจริญดี แต่ไม่สามารถชักนำให้เกิดยอดใหม่ได้ และเมื่อนำยอดอ่อนที่ได้ไปวิเคราะห์หาปริมาณสารประกอบฟีนอลิกทั้งหมด พบว่า ยอดอ่อนที่เพาะเลี้ยงบนอาหารสูตร MS ที่เติม MeJA 200 M มีปริมาณสารฟลาโวนอยด์ในยอดอ่อนมากที่สุดเท่ากับ 3.058±0.048 มิลลิกรัมสมมูลของกรดแกลลิคตอกรัมสารสกัด และมีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติจากชุดการทดลองอื่น ๆ
