Abstract:
งานวิจัยนี้ศึกษาห่วงโซ่คุณค่าการผลิตทุเรียนในภาคตะวันออกของประเทศไทยโดยเน้นการให้บริการทางการเงินภายในห่วงโซ่ การเก็บข้อมูลของการศึกษาครั้งนี้ใช้วิธีการหลากหลาย ข้อมูลเชิงปริมาณได้จากแบบสอบถามกับกลุ่มตัวอย่างชาวสวนทุเรียนจำนวน 369 ราย ในจังหวัดจันทบุรี ข้อมูลเชิงคุณภาพมาจากการจัดสนทนากลุ่มย่อยและการสัมภาษณ์เชิงลึกกลุ่มตัวอย่าง ผลการศึกษาสำคัญ พบว่า ประเทศไทยเป็นผู้ส่งออกทุเรียนรายใหญ่ที่สุดในโลก ประมาณร้อยละ 80 ของผลผลิตเป็นการส่งออก ในจำนวนนี้ร้อยละ 60 ส่งออกไปประเทศจีนซึ่งเป็นตลาดส่งออกที่ใหญ่ที่สุด รายได้จากการปลูกทุเรียนเพิ่มขึ้นอย่างมากในช่วงทศวรรษปัจจุบันสืบเนื่องจากความต้องการที่สูงของประเทศจีน อย่างไรก็ตาม ผู้ประกอบการจีนเข้ามามีบทบาทมากขึ้นในห่วงโซ่อุปทานทุเรียนไทย ส่งผลให้ผู้ค้าผลไม้ไทยไม่สามารถแข่งขันในการรับซื้อทุเรียนและผลไม้อื่น ดังนั้น สัดส่วนจำนวนผู้ค้าไทยลดลงจากร้อยละ 40 เหลือร้อยละ 20 ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา ชาวสวนทุเรียนและผู้ค้าไทยมีแนวโน้มที่จะได้รับผลกระทบด้านลบจากการขยายอิทธิพลของผู้ค้าจีนโดยการกดราคารับซื้อเพื่อให้ธุรกิจจีนทำกำไรจากส่วนต่างราคาได้มากขึ้น การแสวงหาตลาดส่งออกใหม่ที่มีศักยภาพและการสนับสนุนทางการเงินกับสหกรณ์การเกษตรเป็นสิ่งที่ควรทำเพื่อเพิ่มช่องทางการจัดจำหน่ายสินค้าให้กับเกษตรกร
