แพทย์พื้นบ้านกับการใช้พืชสมุนไพรในจังหวัดจันทบุรี

Abstract

การวิจัยเรื่อง แพทย์พื้นบ้านกับการใช้พืชสมุนไพรในจังหวัดจันทบุรีนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจข้อมูลแพทย์พื้นบ้าน และเครือข่ายแพทย์พื้นบ้านในจังหวัดจันทบุรี เพื่อศึกษาและรวบรวมการใช้พืชสมุนไพรในการรักษาโรคของแพทย์พื้นบ้าน และเพื่อศึกษาตรวจสอบชนิดพืชสมุนไพรและลักษณะทางพฤกศาสตร์เพื่อจัดทำฐานข้อมูล การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพ (Qualitative Study) โดยการเก็บข้อมูลสัมภาาณ์เชิงลึก (In-depth Interview) แพทย์พื้นบ้านในการใช้พืชสมุนไพรและการบันทึกชนิดลักษณะสมุนไพรที่ใช้ แผล่งของสมุนไพรในจังหวัดจันทบุรีในช่วงระยะเวลา 1 ปี ตั้งแต่เดือนตุลาคม พ.ศ. 2550 ถึงเดือน กันยายน พ.ศ. 2551 การศึกษาการใช้สมุนไพรของแพทย์พื้นบ้านใน 3 อำเภอ และ 1 กิ่งอำเภอของจังหวัดจันทบุรี โดยการสัมภาษณ์แพทย์พื้นบ้าน จำนวน 10 คน เกี่ยวกับพืชสมุนไพรที่ใช้เป็นยารักษาโรคได้ข้อมูลเกี่ยวกับชื่อท้องถิ่น ส่วนที่ใช้ สรรพคุณและวิธีการใช้ พร้อมทั้งเก็บตัวอย่างพืชสมุนไพรมาจัดทำพรรณไม้แห้งเพื่อตรวจระบุชนิดพืชด้วยรูปวิธาน และเปรียบเทียบตัวอย่างพืชที่หอพรรณไม้กรมป่าไม้ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ รวบรวมพันธุ์ไม้ได้ทั้งหมด 219 ชนิด จาก 83 วงศ์ แล้วจัดทำตารางเปรียบเทียบระหว่างชื่อทั่วไปและชื่อวิทยาศาสตร์ และเปรียบเทียบสรรพคุณสมุนไพรจากคำบอกเล่าของหมอพื้นบ้านกับเอกสารอ้างอิง พบว่ามีสมุนไพรจำนวนมากสามารถนำมาใช้ประโยชน์และศึกษาต่อยอดได้