Abstract:
โรคและแมลงในมันสำปะหลังเป็นปัญหาใหญ่ของเกษตรผู้ปลูกมันสำปะหลังในประเทศไทย การเข้าทำลายของโรคและแมลงทำให้ผลผลิตลดลง การใช้สารเคมีในการป้องกันกำจัดโรคและแมลงทำให้เกษตรสูญเสียรายและส่งผลต่อสภาพแวดล้อมซึ่งการใช้พันธุ์ต้านทานเป็นวิธีหนึ่งที่ได้ผล เนื่องจากว่าได้มีรายงานว่าการพืชแบบสลับกันจะช่วยรถเข้าทำลายของโรคและแมลงในแปลงได้ ผลการศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความเป็นไปได้ในการควบคุมการเข้าทำลายโรคและแมลงโดยการปลูกแถวสลับพันธุ์ระหว่างพันธุ์มันสำปะหลัง ใจดำเนินการทดลอง 3 การทดลองระหว่างปี 2553 -2555 การทดลองที่ 1 ประเมินคุณ ภาพและการแก่งแย่งแข่งขัน ของการเจริญเติบโต ของท่อนพันธุ์ในพันธุ์มันสำปะหลัง พบว่าน้ำหนักแห้งของท่อนพันธุ์และน้ำหนักแห้งด้น ใบ และรากที่อายุ 2 เดือนในมันสำปะหลัง 3 พันธุ์แตกต่างกัน ส่วนเปอร์เซ็นต์ความเข้มข้นของธาตุ อาหารในท่อนพันธุ์มันสำปะหลัง ไม่แตกต่างกัน แต่เปอร์เซ็นต์ความเข้มข้นของธาตุฟอสฟอรัสแตกต่างกันที่อายุ 2 เดือน ทดลองที่ 2 ประเมินการเข้าทำลายของโรคและแมลงต่อปลูกมันสำปะหลังแบบสลับและแบบเดี่ยวที่ใช้พันธุ์มันสำปะหลังที่อัตราส่วนต่างกันในแปลงเกษตรกร พบว่ามีการเข้าทำลายเพลี้ยแป้งในแปลง ส่วนโรคและแมลงอื่นๆพบเล็กน้อยหรือไม่พบเลย โดยมันสำปะหลังพันธุ์เกษตรสาสตร์50 และห้วยบง60 ที่ปลูกสลับแบบ1:1 และ 2:2 พบจำนวนเพลี้ยแป้งสีเขียวน้อยกว่ามันสำปะหลังพันธุ์ห้วยบง60 และระยอง9 ที่ปลูก เชิงเดี่ยวที่ระยะเก็บเกี่ยว 10 เดือน น้ำหนักผลผลิตหัวมันสดในมันสำปะหลังพันธุ์เกษตรศาสตร์50 และห้วยบง60 ที่ปลูกสลับแบบ1:1 และ 2:2 มากกว่าพันธุ์ถูกห้วยบง60 และระยอง9 ที่ปลูกเชิงเดี่ยวตามลำดับ แด่ไม่แตกต่างกับพันธุ์ศาสตร์50 ที่ปลูกเชิงเดี่ยวประสิทธิภาพของการปลูกสลับโดยใช่ค่า LER (Land Equivalent Ratio) พบว่าการปลูกสลับระหว่างพันธุ์เกษตรศาสตร์50 และห้วยบง 60 ที่ อัตรา 1:1 มีค่ามากกว่า 1 ในผลผลิตหัวมันหัวสดและมันแห้งที่ระยะเก็บเกี่ยว 10 เดือน การทดลองที่ 3 ประเมินความพึงพอใจของเกษตรกรในการต้านทานโรคและแมลงในการปลูกมันสำปะหลังแบบสลับพบว่าเกษตรกรผู้ปลูกมันสำปะหลังพอใจในการด้านทาน โรคและแมลงของการปลูกสลับในระดับมาก และต้องการปลูกมันสำปะหลังแบบสลับในอัตราส่วน 2:2 จากการศึกษาการปลูกสลับพันธุ์มันสำปะหลังสามารถลดการเข้าทำลายของเพลี้ยแป้งและลดความเสียหายของผลผลิตได้กว่าการปลูกมันสำปะหลังเชิงเดี่ยว โดยขึ้นอยู่กับพันธุ์มันสำปะหลังที่ใช้ปลูก ระยะเวลาและความรุนแรงของการเข้าทำลาย
